زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

احکام تهجد (قرآن)





تهجد، بر مسلمانان مستحب است.


۱ - استحباب تهجد



ان ربک یعلم انک تقوم ادنی من ثلثی الیل ونصفه وثلثه وطـائفة من الذین معک والله یقدر الیل والنهار علم ان لن تحصوه فتاب علیکم فاقرءوا ما تیسر من القرءان علم ان سیکون منکم مرضی وءاخرون یضربون فی الارض یبتغون من فضل الله وءاخرون یقـتلون فی سبیل الله فاقرءوا ما تیسر منه(پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا می‌خیزند؛ خداوند شب و روز را اندازه گیری می‌کند؛ او می‌داند که شما نمی‌توانید مقدار آن را (به دقت) اندازه گیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید؛ اکنون آنچه برای شما میسر است قرآن بخوانید او می‌داند بزودی گروهی از شما بیمار می‌شوند، و گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی) به سفر می‌روند، و گروهی دیگر در راه خدا جهاد می‌کنند (و از تلاوت قرآن بازمی مانند)، پس به اندازه‌ای که برای شما ممکن است از آن تلاوت کنید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید و به خدا «قرض الحسنه» دهید (در راه او انفاق نمایید) و (بدانید) آنچه را از کارهای نیک برای خود از پیش می‌فرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهید یافت؛ و از خدا آمرزش بطلبید که خداوند آمرزنده و مهربان است!)(منظور از «فتاب علیکم...» استحباب تهجد بر مسلمانان است. )ومن الیل فتهجد به نافلة لک عسی ان یبعثک ربک مقامـا محمودا.(و پاسی از شب را (از خواب برخیز، و) قرآننماز) بخوان! این یک وظیفه اضافی برای توست؛ امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد!) (بنا بر اینکه تهجد و شب زنده داری بر پیامبر صلی الله علیه وآله واجب و بر مسلمانان فضیلت باشد.)

۲ - وجوب نماز شب



نماز شب و تهجد بر پیامبر صلی الله علیه وآله، افزون بر واجبات دیگر واجب است.
ومن الیل فتهجد به نافلة لک... وقل رب ادخلنی مدخل صدق واخرجنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطـنـا نصیرا.(و بگو: «پروردگارا! مرا (در هر کار،) با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز! و از سوی خود، حجتی یاری کننده برایم قرار ده!») («نافلة لک» یعنی زیاده بر فرایض. زیرا نماز شب بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم واجب بوده است. )
ومن الیل فسبحه وادبـر السجود.(و در بخشی از شب او را تسبیح کن، و بعد از سجده‌ها!)در روايتى نيز آمده است كه منظور از" أَدْبارَ السُّجُودِ" همان نماز وتر است كه در آخر شب انجام مى‌شود.
ومن الیل فسبحه وادبـر النجوم.((همچنین) به هنگام شب او را تسبیح کن و به هنگام پشت کردن ستارگان (و طلوع صبح)!)" و من اللیل فسبحه"- یعنی در پاره‌ای از شب، پروردگار خود را تسبیح گوی. و مراد از این" تسبیح" نماز شب است.
یـایها المزمل(ای جامه به خود پیچیده!) قم الیل الا قلیلا.(شب را، جز کمی، بپاخیز!) مراد از" قيام در ليل" قيام در شب براى نماز است.
ومن الیل فاسجد له وسبحه لیلا طویلا.(و در شبانگاه برای او سجده کن، و مقداری طولانی از شب، او را تسبیح گوی!)" و سبحه لیلا طویلا"- یعنی در شب طولانی، و توصیف" لیل" به" طویل" توضیحی است، نه احترازی، نمی‌خواهد بفرماید در شبهای کوتاه خدا را تسبیح مکن، و منظور از تسبیح همان نماز شب است.

۳ - پانویس


 
۱. مزمل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۲. مجمع البیان، طبرسی، ج۱۰، ص۱۶۹.    
۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.    
۴. مجمع البیان، طبرسی، ج۶، ص۲۸۳.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.    
۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۰.    
۷. مجمع البیان، طبرسی، ج۶، ص۲۸۳.    
۸. ق/سوره۵۰، آیه۴۰.    
۹. مجمع البیان، طبرسی، ج۹، ص۲۵۰.    
۱۰. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج‌۲۲، ص۲۹۲.    
۱۱. طور/سوره۵۲، آیه۴۹.    
۱۲. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۹، ص۳۷.    
۱۳. مزمل/سوره۷۳، آیه۱.    
۱۴. مزمل/سوره۷۳، آیه۲.    
۱۵. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲۰، ص۹۵.    
۱۶. انسان/سوره۷۶، آیه۲۶.    
۱۷. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲۰، ص۲۲۷.    


۴ - منبع


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «احکام تهجد».    



رده‌های این صفحه : تهجد | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.